अखंड भारताच्या कानाकोपर्‍यांत शिक्षणाची असंख्य केंद्रे वसलेली होती. अगदी लहान-लहान विद्याकेंद्रे तर किती होती, त्याची गणतीच नाही.
सध्या ताजमहाल हे ‘तेजोमहालय’ असल्याचे काही हिंदुत्वनिष्ठ म्हणत आहेत, तर काही मुसलमान नेते आणि भारतातील तथाकथित धर्मनिरपेक्षतावादी जमात याच्या विरोधात थयथयाट करत आहे.
बिहार राज्यात औरंगाबाद येथे असलेले देव सूर्य मंदिर वैशिष्ट्यपूर्ण मंदिर आहे. साक्षात् विश्‍वकर्म्याने एका रात्रीत हे मंदिर उभारले असल्याचे मानले जाते. या मंदिराचे प्रवेशद्वार पश्‍चिम दिशेला आहे.
या मंदिराच्या गाभाऱ्यात तीन सोंड असलेली मोरावर बसलेली गणपतीची मूर्ती आहे. मोराच्या चोचीत नाग धरला आहे आणि त्याचा फणा तसेच शेपटी स्पष्ट दिसते आहे.
जालियनवाला उद्यानातील रक्तरंजित इतिहासाचे प्रत्येक भारतियाने स्मरण ठेवणे, ही काळाची नितांत आवश्यकता आहे.
कुतुबमिनार ही वास्तू महंमद घोरीने पृथ्वीराज चौहानावर मिळवलेल्या विजयाप्रित्यर्थ बांधली गेली, असे म्हटले जाते. तथापी उभयतांमधील लढाई पानिपत येथे झाली असतांना घोरीने हा स्तंभ देहलीत का उभारला ? या प्रश्‍नाला उत्तर नाही.
तंत्रज्ञानाच्या या युगातील झगमगीत शहरांनाही मागे टाकेल, अशी सुपरक्लास सिटी सहस्रो वर्षांपूर्वी भारतात होती, ते शहर होते मोहेंजोदडो ! सिंधू संस्कृतीमधील मोहेंजोदडो शहरात हडाप्पा संस्कृतीचे अवशेष सापडले आहेत, याची माहिती इतिहासाच्या पुस्तकातून मिळते; परंतु त्यापेक्षा अधिक वैशिष्ट्ये मोहेंजोदडोत प्रत्यक्षात होती.