'ನಮಃ ಶಿವಾಯ |'ಇದು ಶಿವಪಂಚಾಕ್ಷರಿ ಮಂತ್ರವಾಗಿದೆ. ಯಜುರ್ವೇದದಲ್ಲಿನ ರುದ್ರಾಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ 'ನಮಃ ಶಿವಾಯ|'ಈ ಶಬ್ದದಿಂದ ಒಂದು ಅನುವಾಕ (ಒಂದು ಉಪಭಾಗ) ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಅಲ್ಲಿಂದಲೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಣವವನ್ನು ಸೇರಿಸಿದರೆ ಅದು 'ಓಂ ನಮಃ ಶಿವಾಯ|'ಎಂಬ ಷಡಕ್ಷರಿ ಮಂತ್ರವಾಗುತ್ತದೆ.
'ನಮಃ ಶಿವಾಯ |'ಮಂತ್ರದಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಕ್ಷರದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಥ
ನ = ಸಮಸ್ತ ಲೋಕಗಳ ಆದಿದೇವ
ಮಃ = ಪರಮನವನ್ನು ಕೊಡುವವನು ಮತ್ತು ಮಹಾಪಾತಕಗಳನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸುವವನು
ಶಿ = ಕಲ್ಯಾಣಕಾರಕ, ಶಾಂತ ಮತ್ತು ಶಿವನ ಅನುಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದವನು
ವಾ = ವೃಷಭವಾಹನ, ವಾಸುಕಿ ಮತ್ತು ವಾಮಾಂಗಿ ಶಕ್ತಿಗಳ ಸೂಚಕ
ಯ = ಪರಮಾನಂದರೂಪ ಮತ್ತು ಶಿವನ ಶುಭ ನಿವಾಸಸ್ಥಾನ ಆದುದರಿಂದ ಈ ಐದು ಅಕ್ಷರಗಳಿಗೆ ನಮಸ್ಕಾರ.
ನಟರಾಜ ಶಿವನ ತಾಂಡವ ನೃತ್ಯದೊಂದಿಗಿರುವ ಮೇಲಿನ ಮಂತ್ರದಲ್ಲಿನ ಐದು ಅಕ್ಷರಗಳ ಸಂಬಂಧವು ಕೆಳಗಿನಂತಿದೆ.
ನ = ಅಗ್ನಿಯಿರುವ ಕೈ
ಮಃ = ಮುಯಲಕ ದೈತ್ಯನನ್ನು ಮೆಟ್ಟುವ ಕಾಲು
ಶಿ = ಡಮರುಹಸ್ತ
ವಾ = ಪಸರಿಸಿರುವ ಹಸ್ತ
ಯ = ಅಭಯಹಸ್ತ
ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಈ ಐದು ಅಕ್ಷರಗಳ ಅರ್ಥವನ್ನು ಈಶ್ವರ, ಶಕ್ತಿ, ಆತ್ಮ, ಅಂತರ್ಧಾನ ಮತ್ತು ಪಾಪನಿವಾರಣೆ ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.