मधुराष्टकम् ।

           ‘मधुराष्टक’ ही भगवान श्रीकृष्णावर श्रीपाद वल्लभाचार्य यांनी रचलेली एक सुंदर संस्कृत रचना आहे. श्रीपाद वल्लभाचार्य हे पंधराव्या शतकातील आंध्र प्रदेशातील विजयनगर या राज्याचे राजे श्री कृष्णदेव यांच्या दरबारातील कवी होते. त्यांनी व्यास सूत्र भाष्य, जैमिनीय सूत्र भाष्य, भागवत टीका सुबोधिनी, पुष्टी प्रवळा, मर्यादा आणि सिद्धांत, रहस्य संस्कृत यांसह अनेक साहित्याची निर्मिती केली. मधुराष्टक या भक्तीरसपूर्ण भजनात कृष्णप्रेमात सगळेच कसे मधूर होते, याचे नितांत सुंदर वर्णन आहे. हे भजन जौनपुरी रागात गायले जाते.

‘मधुराष्टकम् ।’

अर्थ : मधुराधिपतीचे ओठ मधुर आहेत, वदन (मुख) मधुर आहे, नयन मधुर आहेत, हास्य मधुर आहे, हृदय मधुर आहे, गती मधुर आहे. मधुराधिपतीचे सर्वच मधुर आहे.

अर्थ : त्याचे बोलणे मधुर आहे. त्याचे चरित्र मधुर आहे, वस्त्र मधुर आहे, अंगविक्षेप मधुर आहेत, चालणे मधुर आहे, फिरणे मधुर आहे. मधुराधिपतीचे सर्वच मधुर आहे.

अर्थ : त्याची बासरी मधुर आहे, चरणरज मधुर आहेत, हात मधुर आहेत, पाय मधुर आहेत, नृत्य मधुर आहे, सख्य मधुर आहे. मधुराधिपतीचे सर्वच मधुर आहे

अर्थ : त्याचे गान मधुर आहे, पिणे मधुर आहे, भोजन (खाणे) मधुर आहे, शयन मधुर आहे, रूप मधुर आहे, तिलक मधुर आहे. मधुराधिपतीचे सर्वच मधुर आहे.

अर्थ : त्याचे कार्य (कृती) मधुर आहे, पोहणे मधुर आहे, हरण दुःख, दोष, पापे दूर करणे मधुर आहे, स्मरण मधुर आहे, वमन (उद्गार किंवा बोलणे) मधुर आहे, शांती मधुर आहे. मधुराधिपतीचे सर्वच मधुर आहे.

अर्थ : त्याच्या गुंजा (गुंज नामक वेलीच्या बिया. या माळेत मणी म्हणून वापरतात.) मधुर आहेत, पत्नी मधुर आहे, यमुना मधुर आहे, तरंग मधुर आहेत, जल मधुर आहे, कमल मधुर आहे. मधुराधिपतीचे सर्वच मधुर आहे.

अर्थ : गोपी मधुर आहेत, लीला मधुर आहे, संयोग मधुर आहे, भोग मधुर आहेत, निरीक्षण मधुर आहे, शिष्टाचार मधुर आहे. मधुराधिपतीचे सर्वच मधुर आहे.

अर्थ : गोप मधुर आहेत, गायी मधुर आहेत, हातातील छडी मधुर आहे, सृष्टी मधुर आहे, द्वैत मधुर आहे, फळ मधुर आहे. मधुराधिपतीचे सर्वच मधुर आहे.

अर्थ : श्रीमद् वल्लभाचार्य यांनी रचलेले मधुराष्टक संपूर्ण झाले.