श्री रामाचे अभंग : १

हे रामसख्या तुज भक्‍तछळण कां साजे ।
तव ब्रीद तोडरीं ’राम दयार्णव’ गाजे ॥धृ०॥

या कलियुगिं सकलहि दुर्बल हे श्रीरामा ।
नच देहशक्‍ति बा मानसीक हि आम्हां ॥
जरि इच्छिसि तपहि न होतें आम्हां कडुनी ।
झट ज्वरादिकें तनु पीडित थोडें करुनी ॥१॥ हे राम-

एकाग्र मनहि नच जपध्यानादिकिं होय ।
तव प्राप्‍तिस्तव या कोणतीहि नच सोय ॥
नच धनधान्य हि बा विपुल असे या आम्हां ।
कलिं सकल दृष्टीनें हीन भक्‍त बहु रामा ॥२॥ हे राम-

असहाय बालका देखुनि माता धावे ।
मम भक्‍त म्हणुनिया त्वरितचि आम्हां पावे ॥
तूं देव त्रयाचा चालक पालक अससीं ।
जगिं अघटित करण्या शक्य असुनिया तुजसी ॥३॥ हे राम-

या कलिकालाचे निमित्त पुढती करुनी ।
नच फसवी आम्हां भोळे भाविक म्हणुनी ॥
असहाय निरंकुश वीर श्रेष्ठ तूं होसी ।
तव सम न शक्‍त बा कोणिहि गोचर मजसी ॥४॥ हे राम-

तव विरह व्यथेनें बहुत दुःख या होई ।
चिर दुःखित आम्हां झडकरि दर्शन देई ॥
तव दासाम आम्हां विघ्न कायसें रामा ।
तव उदासीनता कारण या सुखधामा ॥५॥ हे राम-

मी निर्गुण निष्क्रिय अरुप म्हणुनि न राहे ।
नित स्थूल कार्य जगिं स्थूलचि रुपें बाहें ॥
बहु भक्‍तां दर्शन देऊनि पावन केलें ।
आतांचि असें कां मौन जाडय बा धरिलें ॥६॥ हे राम-

तव परम प्रीतिचा आर्यधर्म हा आतां ।
जगिं लुप्‍त प्राय बा होत कुणि न या त्राता ॥
कितीकांच्या मानी सुर्‍या पडति कितिकांच्या ।
निजधर्मासाठीं पाठीं पोटिं भोळ्यांच्या ॥७॥ हे राम-

किति पादत्राणें कुंकुमसतिचें पुसुनी ।
सति पुढति पतीचा खून बहू छळ करुनी ॥
नव युवति कुमारिहि तदीय हे रघुनाथा ।
किति भ्रष्ट करुनि मग केल्या भ्रष्ट सुमाता ॥८॥ हे राम-

किति असति बिघडल्या सति पति मज ना गणती ।
किति अंगावरचीं पोरें पयाविण रडती ॥
मायबापाविण बा कितिक बालके दीन ।
किति त्यक्‍त-ग्रामगृह विदेशी धनकणहीन ॥९॥ हे राम-

हे कितिक सुधार्मिक कुलीन बळजबरीनें ।
परधर्माचें जूं वागवीति भीतीनें ॥
त्या दुष्टांच्या करि हताश होउनि रामा ।
अति करुण अश्रुनें बाहति तुज सुखधामा ॥१०॥ हे राम-

किति कोमल कुलिना बाल बालिका युवती ।
किति पतिव्रता सति यवनांच्या दुर्नीतीं ॥
बहु नीच छळण बा सोसुनि मनिं कढताती ।
मग निराशतेच्या दीर्घश्‍वासिं तुज बाहती ॥११॥ हे राम-

कुणि दिव्य शक्‍तिचा साधु वा संन्यासी ।
अभिमान बाळगुनि सोडवील आम्हांसी ॥
हे दीन हिंदुजन आशा करिती रामा ।
आम्हांसि तरी दे योग्य शक्‍ति सुखधामा ॥१२॥ हे राम-

मज ऐकवेन हे नयनातुनि जल वाहे ।
बहु हृदयि पीळ बा पडुनी प्रार्थित आहे ॥
झणिं धाव पाव बा धर्माच्या अभिमानें ।
जरि ना तरी दे बळ आम्हां या करुणेनें ॥१३॥ हे राम-

बहु नियम वर्तवुनि धर्म मालवूं बघती ।
सामान्य जनहि हे ’धर्मशल्य हा’ म्हणती ॥
बहु अनीतिसी बा ऊत आलासे जगतीं ।
अवतार घेई जरि ना, दे शक्‍ति आम्हां ती ॥१४॥ हे राम-

हा धर्म सनातन महत्त्व परि याचें हें ।
जगिं नेणुनि सकल हि अंध जाहले पाहे ॥
या धर्माचें बा महत्व वठवुनी दावी ।
स्वतःची ना तरी करवी आम्हां करवीं ॥१५॥ हे राम-

झणिं देह धरुनि क्षणिं वाढुनिया सुखधामा ।
हा अधर्म हाहाःकार शान्तवी रामा ॥
हा आवडीचा तव धर्म आतां नच राहे ।
जरि वेळ लाविसि म्हणवुनि तुज बहु बाहे ॥१६॥ हे राम-

हे रामसख्या तुज भक्‍तछळण कां साजे ।
तव ब्रीद तोडरीं ’रामदयार्णव’ गाजे ॥धृ० ॥हे राम-