Manache Shlok – 181 to 205

navhe chetku chalkuu dravya bhonduu।
navhe nindakuu matsaruu bahktimanduu॥
navhe unmatuu vesanii sang badhuu।
janii gnyaani yaa tochi sadhuu agaadhuu ॥181॥

नव्हे चेटकी चाळकू द्रव्यभोंदु।
नव्हे निंदकू मत्सरू भक्तिमंदू॥
नव्हे उन्मतू वेसनी संगबाधू।
जनी ज्ञानिया तोचि साधु अगाधू ॥१८१॥

navhe vaaugii chaahutii kaam potii।
triyeveen vachaaltaa techi mothii॥
mukhe bolilyasaarkhe chaaltaahe।
mana sadguru tochi shodhuuni paahe ॥182॥

नव्हे वाउगी चाहुटी काम पोटी।
क्रियेवीण वाचाळता तेचि मोठी॥
मुखे बोलिल्यासारिखे चालताहे।
मना सद्गुरु तोचि शोधुनि पाहे ॥१८२॥

janii bahkt gnyaanii vivekii viraagii।
krupaluu manasvii kshamavant yogii॥
prabhu daksh vyutpann chaaturya jaane।
tayache niyoge samadhaan baane ॥183॥

जनी भक्त ज्ञानी विवेकी विरागी।
कृपाळु मनस्वी क्षमावंत योगी॥
प्रभु दक्ष व्युत्पन्न चातुर्य जाणे।
तयाचेनि योगे समाधान बाणे ॥१८३॥

navhe techi jaale nase techi aale
kalo laagle sajjanaacheni bole॥
anirvaachya te vaachya vaache vadave
mana sant aanant shodhiit jaave ॥184॥

नव्हे तोचि जाले नसे तेचि आले।
कळो लागले सज्जनाचेनि बोले॥
अनिर्वाच्य ते वाच्य वाचे वदावे।
मना संत आनंत शोधीत जावे ॥१८४॥

lapave atii adare raam roopii।
bhayaatiit nishchiint ye saswaroopii॥
kada to janii pahataahii disenaa।
sada aikyato bhinnabhaave vasenaa ॥185॥

लपावे अति आदरे रामरुपी।
भयातीत निश्चीत ये स्वस्वरुपी॥
कदा तो जनी पाहतांही दिसेना।
सदा ऐक्य तो भिन्नभावे वसेना ॥१८५॥

sada sarvada raam sanniidh aahe।
mana sajjana satya shodhuuni paahe॥
akhandiit bhetii raghuraaj yoguu।
mana saandi re miipanaachaa viyoguu ॥186॥

सदा सर्वदा राम सन्नीध आहे।
मना सज्जना सत्य शोधुन पाहे॥
अखंडीत भेटी रघूराजयोगू।
मना सांडीं रे मीपणाचा वियोगू ॥१८६॥

bhute pind brahmaand he aikya aahe
parii sarvhii saswaroopii na saahe॥
mana bhaasle sarv kaahii pahave
parii sang soduuni sukhii rahave ॥187॥

भुते पिंड ब्रह्मांड हे ऐक्य आहे।
परी सर्वही स्वस्वरुपी न साहे॥
मना भासले सर्व काही पहावे।
परी संग सोडुनि सुखी रहावे ॥१८७॥

dehe bhaan he gnyaan shastre khudaave।
videhii pane bhaktimaargechi jaave॥
viraktiibale nindya sarvai tyajaave।
parii sang soduuni sukhii rahave ॥188॥

देहेभान हे ज्ञानशस्त्रे खुडावे।
विदेहीपणे भक्तिमार्गेचि जावे॥
विरक्तीबळे निंद्य सर्वै त्यजावे।
परी संग सोडुनि सुखी रहावे ॥१८८॥

mahii nirmalii dev to olkhaava।
jaya paahataa moksh tatkaal jiiva॥
taya nirgunaalaagii gunii pahave।
parii sang soduuni sukhe rahave ॥189॥

मही निर्मिली देव तो ओळखावा।
जया पाहतां मोक्ष तत्काळ जीवा॥
तया निर्गुणालागी गूणी पहावे।
परी संग सोडुनि सुखे रहावे ॥१८९॥

navhe karyakarta navhe srushtiibhartaa।
purehoon partaa na limpe vivartaa॥
taya nirvikalpaasi kalpiit jaave।
parii sang soduuni sukhe rahave ॥190॥

नव्हे कार्यकर्ता नव्हे सृष्टिभर्ता।
पुरेहून पर्ता न लिंपे विवर्ता॥
तया निर्विकल्पासि कल्पित जावे।
परि संग सोडुनि सुखे रहावे ॥१९०॥

dehebuddhicha nishchayo jaya dhalena।
taya gnyaan kalpaant kaalii kalena॥
parabrahma te miipane aakalenaa।
manii shoonya adnyaan he maavalenaa ॥191॥

देहेबुद्धिचा निश्चयो ज्या ढळेना।
तया ज्ञान कल्पांतकाळी कळेना॥
परब्रह्म तें मीपणे आकळेना।
मनी शून्य अज्ञान हे मावळेना ॥१९१॥

mana naa kale naa dhale roop jyaache।
dujeveen te dhyaan sarvottamaache॥
taya khoon te heen drushaant paahe।
tethe sang nissang donhii na saahe ॥192॥

मना ना कळे ना ढळे रुप ज्याचे।
दुजेवीण तें ध्यान सर्वोत्तमाचे॥
तया खुण ते हीन दृष्टांत पाहे।
तेथे संग निःसंग दोन्ही न साहे ॥१९२॥

navhe jaanta neentaa devraana
naye varnitaa vedshaastraa puraana॥
navhe drushya adrushya saakshii tayachaa
shrutii nentii nentii ant tyaachaa ॥193॥

नव्हे जाणता नेणता देवराणा।
न ये वर्णिता वेदशास्त्रा पुराणा॥
नव्हे दृश्य अदृश्य साक्षी तयाचा।
श्रुती नेणती नेणती अंत त्याचा ॥१९३॥

vase hrudayii dev to kon kaisaa।
puse aadare saadhakuu prashn kaisaa॥
dehe taakitaa dev kothe rahato।
parii maagutaa thaav kothe pahato ॥194॥

वसे हृदयी देव तो कोण कैसा।
पुसे आदरे साधकू प्रश्न ऐसा॥
देहे टाकिता देव कोठे पहातो ।
परि मागुता ठाव कोठे रहातो ॥१९४॥

vase hrudayii dev to jaan aisa।
na bhate pari vyaapakuu jaan taisaa॥
sada sanchaala yet naa jaat naahii।
taya viin kothe ritaa thaav naahii॥195॥

बसे हृदयी देव तो जाण ऐसा।
नभाचेपरी व्यापकू जाण तैसा॥
सदा संचला येत ना जात कांही।
तयावीण कोठे रिता ठाव नाही ॥१९५॥

nabii vavare anurenuu kaahii।
ritaa thaav yaa raghaveveen naahii॥
taya paahata paahaaa techi jaale।
tethe laksh aalaksh sarvei budaale ॥196॥

नभी वावरे जा अणुरेणु काही।
रिता ठाव या राघवेवीण नाही॥
तया पाहता पाहता तोचि जाले।
तेथे लक्ष आलक्ष सर्वे बुडाले ॥१९६॥

nabhaasaarikhe roop ya raghavaache।
manii chintitaa mool tuute bhavache॥
taya paahta dehbuddhi urenaa।
sada sarvada aart potii purenaa ॥197॥

नभासारिखे रुप या राघवाचे।
मनी चिंतिता मूळ तुटे भवाचे॥
तया पाहता देहबुद्धी उरेना।
सदा सर्वदा आर्त पोटी पुरेना ॥१९७॥

nabhe vyaapile sarv shurshtiis aahe।
raghunaayaka upama te na saahe॥
dujeviin jo tochi to haa swabhaave।
taya vyapakuu vyarth kaise mhanave ॥198॥

नभे व्यापिले सर्व सृष्टीस आहे।
रघूनायका ऊपमा ते न साहे॥
दुजेवीण जो तोचि तो हा स्वभावे।
तया व्यापकू व्यर्थ कैसे म्हणावे ॥१९८॥

atii jiirna vistiirna te roop aahe।
tethe tark sampark tohii na saahe॥
atii goodh te drudh tatkaal sope।
dujeviin je khoon swami prataape ॥199॥

अती जीर्ण विस्तीर्ण ते रुप आहे।
तेथे तर्कसंपर्क तोही न साहे॥
अती गुढ ते दृश्य तत्काळ सोपे।
दुजेवीण जे खुण स्वामिप्रतापे ॥१९९॥

kale aakale roop te gnyaan hota।
tethe aatalii sarvsaakshii avasthaa ॥
mana unmanii shabd kunthiit raahe।
tore tochi to raam sarvatra paahe ॥200॥

कळे आकळे रुप ते ज्ञान होता।
तेथे आटली सर्वसाक्षी अवस्था॥
मना उन्मनी शब्द कुंठीत राहे।
तो रे तोचि तो राम सर्वत्र पाहे ॥२००॥